Oto lista książek dla dzieci. Wybór odpowiedniej lektury dla dziecka, to temat, który powraca cyklicznie w moich rozmowach z rodzicami. Na blogu wpis na ten temat pojawił się już jakiś czas temu. Dzisiaj przedstawiam ponownie wartościowe książki dla dzieci i młodzieży., bo potrzebujemy alternatywy dla: telewizji, gier, a także dla innych książek o wątpliwej treści, którymi zasypany jest rynek.
Dobra lektura dla dzieci, to taka, która opowiada ciekawą historię z wątkami przygodowymi i humorystycznymi. Jednocześnie w pozytywnym świetle przedstawia ludzi szlachetnych, o silnych charakterach, lub słabych, ale przechodzących w trakcie lektury przemianę duchową.
Idealnie byłoby, gdyby bohaterowie książek dla dzieci byli uosobieniem cnót: męstwa, cierpliwości, hojności, wytrwałości, roztropności itd.
Na pograniczu
Pewną część lektur z listy książek dla dzieci można określić mianem „neutralne plus”. Nie niosą one ze sobą wielkiego przesłania, ale trudno im też coś konkretnego zarzucić. Takim przykładem może być „Podróż za jeden uśmiech” Adama Bahdaja. Wspomnianym plusem jest to, że jeden z bohaterów książek dla dzieci w trakcie podróży zmienił się, zmężniał.
Innymi słowy – książki określane mianem „neutralne plus” nie zaszkodzą, a mogą pomóc.
Niekiedy miałem wątpliwości, czy jeszcze są neutralne, czy już szkodliwe? W pewnych przypadkach uznałem ich przesłanie za zbyt niejednoznaczne, żeby je tutaj polecać. Przykładem mogą być „Czterej pancerni i pies” Janusza Przymanowskiego. Z jednej strony jest to pozycja przesycona komunistyczną propagandą, a z drugiej – w warstwie charakterologicznej opisywanych postaci ma sporo pozytywnych elementów: męstwo, przyjaźń, braterstwo itp.
Zastanawiając się nad doborem lektur podpytywałem tu i ówdzie. Nie jestem specjalistą w tej dziedzinie. Zresztą – wydaje się teraz tyle książek, że chyba nikt nie ogarnia tematu do końca.
Poniżej przedstawiam wartościowe książki dla dzieci i młodzieży. Najpierw te, które wydają mi się pewniakami, czyli nie mam wątpliwości, polecając je. Następnie – „neutralne plus”.
‼⏩ODKRYJ KSIĄŻKĘ, która obala wiele pedagogicznych mitów.
Dzięki tej lekturze:
• odkryjesz od czego zależy właściwa reakcja dziecka na polecenie rodzica,
• poznasz pewien ciekawy sposób na niejadka,
• zrozumiesz, dlaczego „więź emocjonalna” ma niewiele wspólnego z chrześcijańską miłością,
• zobaczysz, jak wykorzystać sakrament spowiedzi do kształtowania charakteru dziecka? (str. 106),
• przeczytasz o 9 praktycznych sposobach na rozpieszczonego dziecka.
PRZECZYTAJ WIĘCEJ⏩
Lektury – lista książek dla dzieci (podstawowa)
Zofia Kossak: Topsy i Lupus
Osadzona w historycznych realiach II RP, przygodowo-sensacyjna opowieść o przyjaźni, odpowiedzialności i męstwie (wiek 8-15 lat)
Zofia Kossak: Kłopoty Kacperka góreckiego skrzata
Jedna z najpiękniejszych polskich baśni. Kunsztowny język, mistrzowska kreacja przenikających się światów ludzi, zwierząt i skrzatów i odwieczna walka dobra ze złem (wiek 6-12 lat).
Kornel Makuszyński: Szatan z siódmej klasy, Panna z mokrą głową
Roztropność, męstwo, zamiłowanie do przygody. Książki Kornela Makuszyńskiego pełne są humoru i radości przeplatanej zadumą i scenami wywołującymi wiele wzruszeń.Najlepszy przykład, że w polskiej literaturze dziecięcej można znaleźć dzieła zarazem pouczające i odprężające (wiek 8-15 lat)
John R.R. Tolkien: Władca pierścieni i Hobbit
Clive S. Lewis: Opowieści z Narnii
Tradycyjny, hierarchiczny świat, walka dobra ze złem. Cnoty: przyjaźń, męstwo, braterstwo, współdziałanie, wytrwałość, wiara (10 + w przypadku zbyt wrażliwych dzieci rozważyć czy powinni czytać z uwagi na sceny bitew)
Clive S. Lewis: Listy starego diabła do młodego
W mistrzowski sposób pokazane mechanizm pokusy (gimnazjum +) .
Clive S. Lewis: Cztery miłości
Najlepsza książka o miłości jaką przeczytałem (chyba ok. dwudziestego roku życia). Od tamtej pory właściwie nic nowego w temacie się nie dowiedziałem (liceum +)
o. Bede Jarret OP: Szlachetny rycerz
Rozważania medytacyjne dla chłopców. Autor podejmuje różne duchowe problemy (wiek 9-16 lat).
Henryk Sienkiewicz: Trylogia
Wiadomo o co chodzi. Chyba nie trzeba tłumaczyć, dlaczego te książki znalazły się w naszym zestawieniu (wiek 10 +)
Henryk Sienkiewicz: W pustyni i w puszczy.
Staś Tarkowski, jak uosobienie człowieka honoru, ale też męstwa, roztropności i odpowiedzialności (wiek 9-16 lat).
o. Marian Pirożyński: Kształcenie charakteru
ks. Tihamer Toth: Młodzieniec z charakterem
Książki z mojej „branży” – o formowaniu charakteru. Dziś już trochę archaiczny język i inny kontekst społeczny, ale ciągle mają swoją moc motywującą do przemiany naszego życia (wiek 15 plus).
Ewa Skarżyńska: O wielkich Polakach dzieciom i O polskich świętych dzieciom
Przez pryzmat życia niezwykłych Polaków (są wśród nich znani, tacy jak: Zawisza Czarny, W. Pilecki i H. Modrzejewska) dzieci poznają historię Polski. Druga książka ukazuje rolę chrześcijaństwa w kształtowaniu się polskiej tożsamości narodowej, poprzez opowieści o polskich świętych, błogosławionych, oraz sługach Bożych (wiek 9-16 lat)
Łukasz Wierzbicki: Dziadek niedźwiadek, Afryka Kazika, Wyprawa niesłychana Benedykta i Jana
Autor z reporterską pasją odkrywa w polskiej historii fascynujące wątki. Mały czytelnik poznaje fakty historyczne przez pryzmat „małej historii” przeżytej przez bohaterów książki.
Na wielkie wydarzenia historyczne składają się przecież tysiące pojedynczych losów – wydobycie ze skarbca historii autentycznych wydarzeń i uczynienie ich główną osią książki sprawia, że dziecko śledząc przygody głównych bohaterów niepostrzeżenie poznaje klimat danej epoki, historyczne postacie i wydarzenia (wiek 8-14 lat).
Joanna Gajewska i Weronika Zaguła: Rycerze lasu
Autorki spróbowały oddać – w zrozumiały dla dzieci sposób – losy żołnierzy wyklętych: surowe obozowe życie, czyhające zewsząd niebezpieczeństwo, walka do końca wbrew przeczuciu klęski (wiek 8-14 lat).
Antoni Ferdynand Ossendowski: Słoń Birara, Życie i przygody małpki, Mali zwycięzcy
Powieści wielkiego pisarza dla dzieci łączą przygodę i barwną egzotykę z pochwałą odwagi, przyjaźni i dobra (wiek od 7 lat).
Neutralne plus – nie powinny zaszkodzić, a mogą nauczyć dobrego
Małgorzata Musierowicz: powieści
Autorka konsekwentnie od kilkudziesięciu lat w centrum swego pisarstwa umieszcza rodzinę: wierzącą, kochającą i czytającą. Nie schlebia, jak inni autorzy książek dla młodzieży, niskim gustom, lecz stawia waźne dla człowieka pytania. A wszystko to w formie pogodnych, wesołych powieści, które czyta się jednym tchem (dziewczynki wiek 12 +)
Astrid Lindgren: Dzieci z Bullerbyn, Emil ze Smalandii
René Goscinny, Jean-Jacques Sempé: cykl o Mikołajku
W świecie, w którym przygoda nieodmiennie wiąże się z szarym ekranem TV lub komputera – odkryć świat fantastycznej zabawy z kolegami – bezcenne! (wiek 6-12 lat)
Karol May: Winnetou
Odwaga, przygoda, walka dobra ze złem. Można to oczywiście doszukiwać się kontekstów ideologicznych, ale w serii „neutralne plus” książka raczej się załapuje
Adam Bahdaj: Wakacje z duchami
Adam Bahdaj: Podróż za jeden uśmiech
Chłopięce przygody i ich zmagania z przeciwnościami losu wraz z pewną dozą humoru (wiek 8 plus).
Ferenc Molnár: Chłopcy z Placu Broni
Czytałem to jakieś 100 lat temu i zapamiętałem tamto wzruszenie. Opowieść o chłopięcym honorze, lojalności, przyjaźni i męstwie. Jeśli były tam wątki ideologiczne, to stwierdzam, że po latach nic z nich nie pamiętam (wiek 8-14 lat)
Alfred Szklarski: cykl o przygodach Tomka
Czytałem również wieki temu. Przygoda jest wyrazem chłopięcego ducha. Tutaj jej sporo.
Mark Twain: Przygody Tomka Sawyera
Mark Twain raczej nie z mojej bajki, ale Tomek, choć rozrabiaka, odważny i bohater. I również lubi przygodę.
Daniel Defoe: Robinson Crusoe
Poczciwy Robinson w książce jest bardziej pobożny, niż w filmach ze swoim udziałem. Oczywiście fan przygód.
Tyle zdołałem przygotować. Zdaję sobie sprawę, że mogłoby być więcej nowych książek. Dlatego (jak już kiedyś raz) proszę Czytelników o zgłoszenie swoich propozycji w komentarzach, najlepiej z krótkim uzasadnieniem (imię i nazwisko autora książki, tytuł bez wydawnictwa i księgarni, plus 2-3 zdaniowy opis wraz z zalecanym przedziałem wiekowym).
Współpraca: Anna Zalewska Fot. Pixabay
Bardzo polecam mało znaną a rewelacyjną książkę amerykańskiej autorki M.K.Rawlings (nie mylić z autorką Harry’ego Pottera!) z 1959 roku pt. „Roczniak”, dla młodzieży 13+, bardziej chłopców. O przyjaźni chłopca i jelonka, a tak naprawdę o dojrzewaniu do odpowiedzialności i rozumienia życia. Dla mnie to było prawdziwe odkrycie.
A jakie książki dla 5latka,który bardzo lubi gdy rodzice jemu czytają?:-)
Nauka płynąca z historii Michasi i jej kotka Łobuza jest jasna i przekonująca, a ponadto pozostawia czytelnika z poczuciem, że to od niego zależy, jak pokieruje własnym życiem i w jakiej mierze wypełni je dobrem.
Polecam książkę Marleny Rytel „Potworna Michasia” – uczy i bawi 🙂
Polecam książkę Dominiki Słomińskiej „Kostka i Bruno – bajki wychowajki” (dla dzieci w wieku przedszkolnym i starszym, maks. do 4 klasy, potem niektóre sytuacje, w których uczestniczą bohaterowie – przedszkolaki – mogą już do czytelników nie przemawiać), a także pracę zbiorową „GORZKA CZEKOLADA i inne opowiadania”, która rekomendowana jest dla młodzieży od 11 lat.
Obydwie pozycje w przystępny sposób wyjaśniają młodym czytelnikom, jak należy (lub nie należy!) zachowywać się w określonych sytuacjach. Świetnie nadają się do budowania kręgosłupa moralnego dzieci i młodzieży, bo poruszają takie tematy jak: przyjaźń, niepełnosprawność, zazdrość, higiena, rozwód rodziców, kradzież, choroba/starość, męstwo, samodzielność („Kostka i Bruno”), czy: szacunek, życzliwość, uczciwość, odpowiedzialność, odwaga, samodyscyplina, pokojowość, sprawiedliwość, wolność, przyzwoitość, optymizm, przyjaźń, solidarność, piękno, mądrość („Gorzka czekolada”). Ponadto poszczególne rozdziały są opatrzone komentarzami.
Witam!
A co sądzicie o serii „Baśniobór”?
Po wstępnych oględzinach wydaje się być w porządku, ale może ktoś zapoznał się już z całością.
W ostatnim czasie pozycja bije wśród znajomych rekordy popularności…
Z góry dziękuję za opinie.
Z pozdrowieniami,
Natalia
Baśniowa powieść dla nastolatek „Herbata szczęścia” Agnieszki Grzelak oraz ks. Marka Dziewieckiego „Anioł radości. Polecam
„Zwiadowcy” , John Flanagan.
Warto również wspomnieć o genialnych książkach dla dzieci, nastolatków i całej rodziny autorstwa księdza i psychologa Marka Dziewieckiego pt.: „Pamiętnik Perełki” oraz „Bóg, królewna i księżniczki”.
Polecam serdecznie.
F. A. Ossendowski „W polskiej dżungli. Powieść”, do młodzieży, rzecz się dzieje na Polesiu, w okresie międzywojennym; jest przygoda, przyroda i wspaniali, szlachetni młodzi bohaterowie. No i odrobina międzywojennej ideologii ale pięknej i szlachetnej. Bardzo żałuję, że nie ma tej lektury w kanonie. Polecam z całego serca.
Bardzo dziękuję za tę listę. Okazało się, że sporo z tych pozycji już dzieciom przeczytałem lub własnie czytam. Dodałbym jeszcze ze swojego doświadczenia nieco nowsze dzieła, zwłaszcza książki Pana Roberta Kościuszki. WOJOWNIK TRZECH ŚWIATÓW przeczytaliśmy jednym tchem.
Moje dzieci uwielbiają Pana Samochodzika
Maria Buyno-Arctowa napisała Słoneczko, Figę, Kocią mamę i wiele innych. Cudowne, wartościowe książki dla dziewczynek. Pisała głównie w 20leciu. Po wojnie jej książki (ze względu na wartości jakie z sobą niosly) były usuwane z bibliotek, nie można ich było wydawać.
Z serca polecam, książki jakich teraz nie ma. Ja znam książki dla dziewczynek, ale wiem że pisała też dla chłopców.
Do spisu pragnę dołączyć dwie bardzo piękne i wartościowe książki Jana Dobraczyńskiego w zasadzie trzy:
Dla dzieci ze szkół podstawowych i gimnazjów:
„Cień Ojca” – śliczne i wzruszająca powieść o narodzinach Jezusa,
„Listy Nikodema” – tym razem powieść dotyczy śmierci i zmartwychwstania Jezusa, bardzo mądra, pięknie napisana.
Dla licealistów proponuję „Pacierz, co płacze i piorun, co błyska” – bardzo dobra patriotyczna powieść o Juliuszu Słowackim
Witam 🙂 Temat niepomiernie wartościowy. Ja polecam cykl książek „Anielscy z Niebieskiego” autorstwa Pani Iwony Czerkawskiej:
1. Balbinka pechowa anielinka.
2. Tymek, magik czy anielinek?
3.Otylka, anielinka o skrzydłach motylka.
4. Szymek, kłamczuszek czy anielinek?
Przyjemnie wydane, ładne ilustracje, duża czcionka, pełno humoru ale najważniejsze to brak strachów i potworów oraz promowanie pięknych wartości. Książki dla dzieciaków wczesnoszkolnych.
Dla licealistów „Nadberezyńcy” Floriana Czernyszewicza
Zgadzam się – książka przełomowa dla zrozumienia problematyki kresowej. Żeby tylko młodzież chciała czytać.
Właśnie czytam córce „Pollyannę” Eleanor H. Porter. Uważam, że to pozycja obowiązkowa, nie tylko dla dziewczynek, ale również dla chlopców, wiek 7+
Niedawno skończylyśmy czytać „Marry Poppins” i swteirdziłam, że jest to książka niedoceniana u nas. Rzadko pojawia się w rankingach ksiażek dla dzieci, a moim zdaniem warta jest uwagi: świat dziecięcej wyobraźni przedstawiony w niesamowity sposób, udowadnia, że nie potrzeba w życiu żadnej magii rodem z Harrego Pottera – żeby przeżywać niesamowite przygody dzięki sile wyobraźni.
Temat został też podjęty na blogu
http://dziecinstwozksiazka.blogspot.com/
Jak Edukacja-klasyczna.pl odbiera ten zestaw, jak dyskutanci?
Warte przeczytania są wg mnie też książki Jamesa Oliviera Curwooda pt: „Łowcy wilków”, „Łowcy złota” – lektura pewnie bardziej dla chłopców, ale nie tylko oni chętnie to przeczytają.
Jest jeszcze kontynuacja „Łowcy przygód” – ale innego, polskiego autora – pomyślana jako dalszy ciąg przygód bohaterów książek Curwooda, ale to już niekoniecznie, bo inny autor to już inne piętno na akcji i charakterze bohaterów, sposobie opisu itp.
Chyba też ciekawe będą książki tegoż autora, których bohaterami są zwierzęta, np: „Szara wilczyca” albo „Włóczęgi północy”.
Witam,
ta trylogia „Łowców” to absolutnie ulubione książki z mojej wczesnej młodości. A więc dziewczynom też można podsunąć, może też im przypadnie do gustu.
super 🙂
Świetny temat. Książki, zwłaszcza te z dzieciństwa zawsze budzą emocje. Lista troszkę bardziej uwzględnia potrzeby czytelnicze nastoletnich chłopców niż dziewcząt. Tym goręcej polecam dla czytelniczek wszystkie książki MUSIEROWICZ oraz MAKUSZYŃSKIEGO, przedstawiają doskonałe portery młodych, inteligentych, wrażliwych i przedsiębiorczych „kobietek”. Z dziewczęcej literatury dodałabym oczywiście serię ANI z Zielonego Wzgórza. Lektura dla wszystkich: KAMIENIE NA SZANIEC i następne z tego cyklu. Dla dzieci KRÓL MACIUŚ J. Korczaka. Czytałam ją z powodzeniem swojemu sześciolatkowi, upraszaczając nieco składnię i tłumacząc co bardziej archaiczne słownictwo.
Gorąco postuluję o przeniesienie książek Małgorzaty Musierowicz do pierwszej kategorii. Współczesne dziewczyny chętnie je czytają. a w ich treści oprócz ciekawej akcji, wątków romansowych i pięknego języka, możemy znaleźć, niejako przy okazji wiele spraw ważnych. Przede wszystkim pięknie i w dobrym świetle przedstawiona rodzina, poza tym sprawy wiary nie zajmują co prawda wiele miejsca, ale czujemy, że Bóg istnieje, bohaterowie chodzą do kościoła, obchodzą święta, jest to elementem normalnego życia i jest spójne z ich postępowaniem. Ważne refleksje o życiu włożone w usta Dziadka Borejki, często okraszone sentencjami łacińskimi. Bohaterki tych książek są przeważnie wzorami do naśladowania dla naszych córek, takimi, jakich szukamy i nie znajdujemy już chyba nigdzie we współczesnej literaturze. Moim zdaniem są to tytuły bardzo wartościowe i nie tylko dla dziewcząt.
Dziękuję za tę opinię.
1. Francine Rivers – ” Pudełko po butach ” wiek 6+ . Opowieść o chłopcu, który to co ma najcenniejsze oddaje Jezusowi.
2.Piotr Giertych – ” Piotrek i Ania idą do Pierwszej Komunii ” – pomoc w domowym przygotowaniu do Komunii.
3. Ks. Olgierd Nassalski MIC – ” Jak pracować nad charakterem „
Świetna lista. Proponuję jeszcze nadać tytułom etykiety na „bardziej dla dziewczyny” albo „bardziej dla chłopaka”.
Nie zawsze to się da, ale myślę, że jak się już „wysypią” wszystkie propozycje zrobię jeszcze podsumowanie i tam spróbuję uwzględnić tę sugestię..
Offtop:
Jak dosać blog do czytnika RSS typu Reeder czy Feedly?
Ostatni element bocznego widgetu na stronie danego artykułu, to kanał RSS. Przed chwilą dodałem testowo do Feedly. Po kliknięciu w ikonę trzeba chwilę odczekać, pojawi się napis „subskrybuj z Feedly”. Proszę dalej pisać przez Kontakt ==> http://www.kursy-zalewski.info/kontakt/
J. Porazińska , „Pan Twardowski w Czupidłowie”
Z.Żurakowska, „Jutro niedziela”, „Skarby” ,” Pożegnanie domu”, „Roman i dziewiętnastu’.
O. Nassalski, „Rok wielkiej przygody” – przed Pierwszą Komunią.
Na taką listę od dawna czekałam! Fantastycznie!
Napiszę pewne wyjaśnienie z myślą o tych, którzy artykuły czytają pobieżnie, a bardziej przykładają się do komentarzy.
Książek dla dzieci jest tak dużo, że trudno wszystkie ogarnąć, dlatego lista będzie pełna po uzupełnieniu jej przez Czytelników. Liczę zwłaszcza na rodziców edukujących dzieci w domu (ale nie tylko!), którzy, jak mniemam, ten temat mają dobrze opracowany.
Druga sprawa. Możemy podejść do tematu rygorystycznie, ale obawiam się, że wtedy dosyć szybko będziemy mieli trudności, żeby znaleźć dla dzieci cokolwiek do czytania. Stąd propozycja książek „rezerwowych”, dodatkowych, które nazwałem „neutralne plus”. W moim zamyśle są to lektury, które w zasadzie nie zaszkodzą, a czasami mogą pomóc.
Podejrzewam, że tu może dojść do sporów, bo granica jest dosyć płynna, ale świadomie podjąłem takie ryzyko.
Panie Dariuszu. Rozumiem argument o wielości pozycji książkowych, ale Księgi Dżungli nie może zabraknąć 🙂 Pozdrawiam.
Odnotowuję.
Barbara Piotrowska-Dubik „Laleczki z papieru” (prawdziwa historia dziewczynki wywiezionej wraz z rodziną do Kazachstanu w czasie II wojny światowej, wiek 8+)
Joanna Gajewska, Weronika Zaguła „Monte Cassino. Góra poświęcenia” (dwa opowiadania dla dzieci o bitwie o Monte Cassino)
Helena Zakrzewska „Białe róże” (o wojnie 1920, wiek 10+), „Dzieci Lwowa” (o Orlętach Lwowskich, wiek 10+), „Zaklęty dwór” (raczej dla dziewczynek, wiek 8+)
Ossendowski „Wacek i jego pies” (wiek 8+, powieść dla dzieci osadzona w czasie II wojny światowej)
Ewa Hanter „Święci polscy skarbem narodu” (wiek 9+), „Mali przyjaciele Jezusa Eucharystycznego” (sylwetki świętych dzieci, doskonałe wzorce do naśladowania, wiek 9+)
Antonina Domańska „Historia żółtej ciżemki”, „Krysia Bezimienna”, „Paziowie króla Zygmunta”
dla liceum: ks. Warszawski – Myśl jest Bronią